Beiting viðbótarverndar skv. 2. mgr. 37. gr. er varðar umsækjendur um alþjóðlega vernd frá Venesúela
Útlendingastofnun tilkynnir hér með um breytta stjórnsýsluframkvæmd við mat á þörf ríkisborgara Venesúela fyrir viðbótarvernd. Breytingin felst í því að lagt verður einstaklingsbundið mat á umsóknir ríkisborgara Venesúela um vernd hér á landi og hefur í för með sér að þeir fá ekki lengur skilyrðislaust viðbótarvernd á grundvelli almennra aðstæðna í heimalandi.
Ný framkvæmd
Frá og með 1. janúar 2022 mun Útlendingastofnun taka upp breytt verklag til samræmis við 2. mgr. 37. gr. laga um útlendinga. Breytingin felst í því að lagt verður einstaklingsbundið mat á hverja umsókn sem kemur frá einstaklingum með venesúelskt ríkisfang með vísan til sjónarmiða um viðbótarvernd. Verklag Útlendingastofnunar hvað varðar mat á 1. mgr. 37. gr. og 74. gr. útlendingalaga verður óbreytt.
Fyrri framkvæmd
Á undanförnum misserum hefur umsækjendum um alþjóðlega vernd frá Venesúela verið veitt viðbótarvernd skv. 2. mgr. 37. gr. útlendingalaga með vísan til almennra aðstæðna í heimalandi óháð einstaklingsbundnum aðstæðum hvers umsækjanda.
Heimild til breytinga á stjórnsýsluframkvæmd
Heimilt er að breyta stjórnsýsluframkvæmd á tilteknu sviði að ákveðnum skilyrðum uppfylltum. Ræðst það af þeim réttarheimildum sem ákvarðanir grundvallast á auk þess sem jafnræðisreglan leiðir til þess að slík breyting verði að fara fram með tilteknum hætti. Með vísan til þeirra réttarheimilda sem gilda er litið svo á að breytingarnar sem gerðar verða á verklagi stofnunarinnar samrýmist þeim vel og að mörgu leyti betur en fyrri framkvæmd.
Af jafnræðisreglunni leiðir að breytingar verða að grundvallast á málefnalegum sjónarmiðum, þær verða að vera almennar, taka verður tillit til réttmætra væntinga almennings og kynna þær breytingar sem fyrirhugaðar eru auk þess sem gæta verður að sjónarmiðum um bann við afturvirkni réttarreglna.
Rökstuðningur fyrir breyttri framkvæmd
Fyrir liggur að yfirgnæfandi meirihluti umsækjenda um alþjóðlega vernd frá Venesúela ber fyrir sig efnahagslegar aðstæður og óöryggi í heimalandi. Þá hefur stofnunin fengið upplýsingar um ríkisborgara Venesúela sem hafa fengið vernd hér á landi en hafa kosið að fara aftur til heimalands í lengri eða skemmri tíma og með því nýtt sér vernd heimaríkis á ný. Slíkt getur verið grundvöllur afturköllunar á vernd þar sem verndin er veitt á þeirri forsendu að öryggi flóttamanns sé í hættu í heimalandi. Snúi hann þangað aftur gefur það í skyn að flóttamaðurinn þurfi ekki á alþjóðlegri vernd að halda.
Útlendingastofnun telur, með vísun til framangreinds, ekki forsvaranlegt að beita ákvæði 2. mgr. 37. gr. útlendingalaga með þeim hætti að umsóknir allra umsækjenda sem koma frá Venesúela falli skilyrðislaust innan ramma viðbótarverndar skv. ákvæðinu, án þess að skoðað sé sérstaklega hvernig almennar aðstæður horfi við þeim umsækjanda sem um ræðir í hverju tilviki fyrir sig.
Til stendur að breytingarnar nái jafnt yfir öll mál umsækjanda frá Venesúela sem geta fallið undir framangreindar réttarheimildir. Verður þetta verklag innleitt í skrefum til samræmis við þær leiðbeiningar sem umsækjendur hafa fengið á fyrri stigum máls og þannig komið í veg fyrir að breyttri stjórnsýsluframkvæmd verði beitt afturvirkt.
Breytingarnar eru einnig til samræmis við framkvæmd í nágrannaríkjum Íslands.
Breytingarnar taka gildi þann 1. janúar 2022.